ΤΑ ΝΕΟΤΕΡΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΤΣΑΚΩΝΙΑΣ

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ    ΟΙ ΤΣΑΚΩΝΕΣ ΣΤΑ ΝΕΩΤΕΡΑ ΧΡΟΝΙΑ (1830-1944) Ύστερα από την ευνοϊκή εξέλιξη της Επανάστασης, το νεοελληνικό κράτος επιδόθηκε στην αναδόμηση των ερειπίων, την αναδιοργάνωσή του και τη διασφάλιση της πολιτιστικής εξέλιξής του. Διοίκηση Μέχρι το 1833, η περιοχή της Τσακωνιάς περιλαμβανόταν στην επαρχία του Αγίου Πέτρου. Από το 1833 η Τσακωνιά υπαγόταν στη νεοσύστατη επαρχία Κυνουρίας και έγινε πρωτεύουσα της ο Πραστός, αλλά λόγω δυσκολιών επικοινωνίας με την πρωτεύουσα η έδρα της μεταφέρθηκε στο Άστρος. Στα 1834 έγινε νέα αλλαγή και μέρος της Τσακωνιάς αποδόθηκε στην Λακωνία. Κατά το έτος 1835 έγινε η σύσταση μιας επαρχίας Πρασιών που υπαγόταν στον νομό Λακωνίας και περιλάμβανε όλη την Τσακωνιά και τη Νότια Κυνουρία. Στα 1836, ολόκληρη η επαρχία Πρασιών υπήχθη στην επαρχία Κυνουρίας με πρωτεύουσα τον Άγιο Πέτρο και ύστερα το Άστρος. Από το 1845 η πρωτεύουσα της επαρχίας μετατέθηκε στο Λεωνίδιο. Στο μεταξύ διαμορφώθηκαν οι δήμοι και η Τσακωνιά απέκτησε τους δήμους Σιταίνης με πρωτεύουσα την Καστάνιτσα, Βρασιών με πρωτεύουσα το Λεωνίδιο. Ενώ το 1840 είχε τους δήμους, Βρασιών με χειμερινή πρωτεύουσα τον Άγιο Ανδρέα και με θερινή πρωτεύουσα τον Πραστό και ο δήμος Λιμναίου με έδρα το Λεωνίδιο. Από το 1912 καταργήθηκαν οι δήμοι και αναγνωρίστηκαν οι κοινότητες οι οποίες διαμορφώθηκαν ως εξής: Λεωνίδιο, Άγιος Ανδρέας, Καστάνιτσα, Πέρα Μέλανα, Πραγματευτή, Πραστός, Σαπουνακαίικα, Σίταινα και Τυρός. Σημειώνουμε ακόμα πως στο δήμο Λεωνιδίου υπάγονται σήμερα, η Βασκίνα, η Μονή Καρυάς, ο Λάκκος και η Πλάκα. Εκκλησία Μετά την απελευθέρωση, και στα πρώτα χρόνια, μέχρι το έτος 1833, ο Επίσκοπος Ρέοντος και Πραστού Διονύσιος διατηρούσε την επισκοπή του και τον τίτλο του. Στα 1833 καταργήθηκε η επισκοπή Ρέοντος και Πραστού και συνεστήθη η επισκοπή Κυνουρίας, η οποία στα 1835-36 ονομάστηκε επισκοπή Πρασιών και από το 1936 μέχρι το 1852 πήρε τον τίτλο "Επισκοπή Κυνουρίας". Σε όλο το διάστημα της επισκοπής αρχιεράτευε ο ίδιος κληρικός, Διονύσιος, ο οποίος και στα 1835-1841 διατέλεσε και πρόεδρος της Ιεράς Συνόδου και Σύνεδρος από το 1850 έως 1852. Μετά τον θάνατο του Διονυσίου, η επισκοπή Κυνουρίας, η οποία είχε έδρα στο Λεωνίδιο Τσακωνιάς, καταργήθηκε και η Εκκλησιαστική περιφέρεια συγχωνεύτηκε με εκείνη της Μαντινείας και αποτέλεσε την " Μαντινείας και Κυνουρίας". Εκπαίδευση Μετά την λήξη της Επανάστασης του 1821, η περιοχή της Τσακωνιάς παρουσιάζεται σε μια άλλη μορφή, διότι ο Πραστός έχει καεί από το στρατό του Ιμπραήμ (1826) και οι κάτοικοί του έχουν σκορπίσει στους Τσακώνικους τόπους,όπου είχαν τα κτήματα τους. Έτσι άλλοι σχημάτισαν, με τους λίγους προϋπάρχοντες, τον συνοικισμό του Λεωνιδίου και άλλοι συγκεντρώθηκαν στα παλιά τσακώνικα καλύβια και αποτέλεσαν το συνοικισμό του Αγίου Ανδρέα. Στα 1829, οι κάτοικοι του Λεωνιδίου ζήτησαν να ιδρύσουν "Ελληνική σχολή" στο συνοικισμό του και υπέβαλαν αίτηση στον διοικητή Λακωνίας Γεώργιο Βαλτινό ζητώντας να προσφέρουν τα τσακώνικα μοναστήρια 12.000 γρόσια για την ανέγερση του κτιρίου της σχολής. Η αίτησή τους διαβιβάστηκε στο τότε κυβερνήτη της Ελλάδος Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος συνέστησε στον διοικητή της Λακωνίας να προχωρήσει στην συγκέντρωση του χρηματικού ποσού από τα μοναστήρια.Ο Γεώργιος Βαλτινός κάλεσε στη Σίντζα τους ηγούμενους Ορθοκωστάς, Ρεοντινού, Εγκλειστηρίου, Καρυάς και Σίντζας και, με την βοήθεια του μητροπολίτη Ρέοντος και Πραστού, κατόρθωσε να τον πείσει να συγκεντρώσουν 15.000 γρόσια. Η επαρχιακή δημογεροντία του Λεωνιδίου ανήγγειλε στο διοικητή της Λακωνίας τη συγκέντρωση του ποσού και ζήτησε αρχιτέκτονα. Εν τω μεταξύ ο δάσκαλος Παναγιωτίδης ,που τον είχαν στον Πραστό από το 1826, δίδασκε τα παιδιά. Επίσης διορίστηκε και ο Τσάκωνας Γεωργάκης Μερίκας, αλληλοδιδακτικός, καθώς και ο Γεώργιος Παπανικολάου. Λίγο αργότερα δίδασκαν ο Αντώνιος Δούκας και ο Κύριλλος Σγουρομάλλης. Στον Πραστό, οι λίγοι που είχαν απομείνει ζητούσαν και εκείνοι σχολείο και συγκέντρωσαν αρκετά χρήματα. Αργότερα το 1851 δημιουργούνται Δημοτικά σχολεία στον Πραστό και στον Άγιο Ανδρέα. Σύλλογοι: Στην Πόλη ιδρύθηκε στα 1866 ο πρώτος Ελληνικός σύλλογος και ο θεωρούμενος ως πρώτος ο "Παρνασσός" της Αθήνας είναι μεταγενέστερος. Το Τσακώνικο αυτό σωματείο λεγόταν "Σύλλογος Λεωνιδέων Η Πρόοδος" και είχε σκοπό την ίδρυση και καλή λειτουργία των σχολείων του Λεωνιδίου, την κατασκευή λιμανιού, τον περιορισμό της κοίτης του χειμάρρου του Δαφνώνα και άλλα έργα για την ανάπτυξη του τόπου. Και πράγματι, ο σύλλογος αυτός της Πόλης συντηρούσε τα σχολεία το Λεωνιδίου. Στον Πειραιά,ο Σύλλογος Λεωνιδέων ιδρύθηκε στα 1890 και μέλη του ήταν Τσάκωνες της περιοχής του δήμου Λιμναίων. Το ενδιαφέρον του για τη γενέτειρα των μελών είναι μεγάλο και πάμπολλα έργα έχουν γίνει με έξοδά του, όπως συμμετοχή στη διάνοιξη του δρόμου Λεωνιδίου-Τυρού-Άστρους, δρόμοι στο Λεωνίδιο, δωρεές για σχολεία της περιφέρειας και, τελευταία, το πνευματικό κέντρο του Λεωνιδίου, όπου στεγάζεται και το Δημαρχείο της πόλης. Στην Αμερική, στην πόλη Elmira,ιδρύθηκε σύλλογος "Το Λεωνίδιο" στα 1950 περίπου και διέθεσε 8.000 δολάρια για το δρόμο Λεωνιδίου-Άστρους. Στο Λεωνίδιο έχει ιδρυθεί από τα 1953 το "Αρχείον της Τσακωνιάς", ένα πνευματικό κυρίως σωματείο με σκοπούς την αξιοποίηση της Τσακωνιάς και προπάντων την ενίσχυση και προαγωγή των τσακώνικων μελετών. Το "Αρχείον της Τσακωνιάς" εξέδωσε στα 1954 ένα μικρό ημερολόγιο των Τσακώνων του 1954 και ακολούθως φρόντισε και εκδόθηκαν οι τρεις τόμοι των χρονικών των Τσακώνων (!956, 1960, 1969). _____________ http://arcadia.ceid.upatras.gr/arkadia/arcadia-hist/topics/tsakneoterahronia2.html